Thị trường Crypto có sự biến động liên tục, các tiền mã hóa đang trở nên bị phân hóa và chia rẽ vì các “ cỗ máy đào ASIC” . Vậy tương lai của ASIC sẽ ra sao ?

Ethereum và Monero là hai đồng tiền được xem như các đồng tiền có “ sức kháng mạnh”  của các máy đào tiền mã hóa dùng chip ASIC chuyên dụng, và các tiền mã hóa đang phải đối mặt với sự phân chia. Các thợ mỏ của Bitmain cho biết họ sẽ đưa ra mắt thị trường các máy đào ASIC đầu tiên có thể khai thác các đồng Ethereum và Monero.

Theo các nhà phân tích của hai đồng tiền này cho rằng “các máy đào ASIC sẽ làm mất đi tính phi tập trung trên mạng lưới của mỗi đồng tiền mã hóa, và ngoài ra làm tổn hại đến khả năng bảo mật của mạng lưới – một trong những ưu thế đặc trưng của tài sản kỹ thuật số này so với các công nghệ khác”..

 Tính tập trung và thiếu bảo mật

Năm 2014, Vitalik Buterin đến Trung Quốc và ông đã phát hiện ra máy đào ASIC Bitcoin 3. Trong bài đăng trên blog của mình, Buterin kể lại chi tiết anh nhìn  thấy máy đào ASIC đang hàng ngày chiếm đến ¼ năng lượng điện bổ sung vào mạng lưới Litecoin.

Buterin đã thắc mắc liệu tính tập trung của việc sản xuất ASIC có thực sự là điều tồi tệ cho mạng lưới tiền mã hóa hay không. Việc sản xuất các CPU và GPU cũng có tính tập trung cao, khi chỉ có một số ít công ty như Nvidia, AMD và Intel thống lĩnh thị trường này.

“Với các nhà khai thác bằng ASIC, hiện tại mọi thứ vẫn bình thường.” Buterin cho biết trong blog của mình năm 2014. “Cho dù các máy đào ASIC chỉ được sản xuất trong một số nhỏ các nhà máy, chúng vẫn được kiểm soát bằng hàng nghìn người trên thế giới. Tuy nhiên, điều đó sẽ sớm thay đổi. Trong một tháng tới, điều gì sẽ đến nếu các nhà sản xuất nhận ra rằng bán các máy đào ASIC của họ không mang lại lợi ích nhiều về kinh tế, thay vào đó, họ có thể chỉ cần giữ các thiết bị này và nắm toàn bộ doanh thu?”

Năm 2014, chỉ có số ít các công ty đang làm những máy đào ASIC, cho dù một công ty Trung Quốc có tên Bitmain đang thiết lập vị trí lãnh đạo rõ ràng trong lĩnh vực này. Các dàn máy Antminer của Bitmain đã trở thành yếu tố cơ bản cho việc khai thác Bitcoin, nhưng công ty không chỉ làm chip để rồi bán đi – mà đúng như Buterin nghĩ, họ đã giữ lại rất nhiều thiết bị để tự đào và tạo ra doanh thu. BitFury, một công ty của Mỹ, cũng khai thác máy đào ASIC.

Tại thời điểm của bài viết này, hai pool đào tiền mã hóa của Bitmain chiếm khoảng 40% tổng công suất tính toán trên mạng lưới Bitcoin.

Bitmain đã chiếm đến 40% tổng công suất tính toán của mạng lưới Bitcoin, tính phi tập trung của đồng tiền này đã không còn ý nghĩa.

Trong quá trình phân tách và chia rẽ Bitcoin vào năm ngoái, Bitmain đã đóng vai trò chính trong quyết định tách Bitcoin thành hai phiên bản: Bitcoin nguyên bản và Bitcoin Cash.

Ví dụ, vào tháng Tư 2017, các nhà nghiên cứu ẩn danh đã phát hiện ra một lỗ hổng lớp firmware trong các máy đào Antminer của Bitmain được gọi là Antbleed, được xem như một “công tắc tử thần” cho ASIC.Lỗ hổng này cho phép Bitmain hoạt động, chính phủ hay bất kỳ kẻ xấu nào có thể tắt từ xa các con chip ASIC của Bitmain đang đào tiền trong mạng lưới.

Việc tăng nhanh các máy đào ASIC trên một mạng lưới cũng sẽ loại bỏ dần các thợ đào sử dụng CPU và GPU, gia tăng rào cản tài chính cho người mới. Khi tỷ lệ của các thợ đào ít hiệu quả trong nguồn điện toán toàn mạng lưới giảm xuống, nó sẽ đạt đến mức khi chi phí điện năng cần thiết còn vượt quá cả thu nhập từ việc khai thác. Những thợ đào này có thể bỏ tiền vào mua một dàn máy dùng ASIC và tiếp tục khai thác, hoặc chuyển sang một đồng tiền khác.

Jimmy Song, một nhà phát triển Bitcoin chính, cho rằng anh không thấy tính tập trung của việc sản xuất ASIC . Đây là vấn đề lớn.

Jimmy Song cho biết: “Nó chỉ là vấn đề trong ngắn hạn khi Bitmain có phần lớn khả năng sản xuất của thợ đào.” Anh cũng cho biết thêm. “Trong dài hạn, sẽ có rất nhiều người chơi nhìn thấy mức lợi nhuận mà Bitmain đang kiếm được và sẽ nhảy vào để giành lấy một phần cho mình. Tôi biết có ít nhất 4 startup đang cố gắng truất ngôi của Bitmain và cũng có những đối thủ lớn hơn như Intel, Samsung và Nvidia đang dõi theo lĩnh vực này vì lợi nhuận của nó quá lớn.”

Với sự thống trị của Bitmain với ngành khai thác tiền mã hóa và hiện tại được cho rằng thiếu minh bạch của các hãng lớn, Riccardo Spagni, nhà phát triển hàng đầu của Monero.

Tại sao nên lựa chọn ASIC

Giám đốc marketing của Bitmain, Nishant Sharma cho rằng, “đây không phải là điều cần lo lắng trong thực tế.”

“Chúng tôi rất có ý thức về quan điểm này và xem xét nó một cách nghiêm túc với vị trí lãnh đạo của mình.” Sharma cho biết. “Đây là lý do tại sao (khi các mạng lưới tiền mã hóa nhỏ hơn được chú ý tới) chúng tôi đã điều chỉnh lại doanh số các dàn máy đào tiền để đảm bảo rằng không có khách hàng nào có được quá nhiều lô hàng mới.”

Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu, ngay cả khi các thợ đào không muốn sử dụng Bitmain, vẫn có những ưu điểm khách quan về bảo mật để cho phép các máy đào ASIC chạy trên mạng lưới tiền mã hóa.

“Đối với các blockchain có PoW do máy đào ASIC chiếm ưu thế.”

Đối với lo ngại từ cộng đồng Monero, còn có thể có một lợi ích bảo mật đi kèm với việc thêm các chip ASIC vào mạng lưới: vô hiệu hóa các botnet khai thác Monero. Trong vài tháng gần đây, xu thế “cryptojacking” – khi một đoạn mã trên website sử dụng CPU của bạn để khai thác Monero. Các thợ đào dùng ASIC trở nên không còn lợi nhuận, khi họ có thể đẩy độ khó của mạng lưới lên tới mức hàng ngàn CPU đang hoạt động cũng không thể cạnh tranh lại.

Thậm chí một số người còn cho rằng việc tập trung hóa là không thể tránh khỏi, dù có hay không ASIC. Nhà phát triển phần mềm Philip Daian cho rằng, các nền kinh tế tập trung trong lĩnh vực khai thác tiền mã hóa, ví dụ như Bitmain, đang có xu hướng phát triển.

Nhà máy đào Bitcoin của Bitmain đặt tại Ordos, Trung Quốc, nơi có giá điện rẻ và khí hậu lạnh, một ưu thế hơn hẳn so với các nơi khác.

Một loạt các yếu tố, bao gồm việc truy cập không đồng đều về điện giá rẻ, lao động giá rẻ, và các thỏa thuận ngầm với các cơ quan quản lý sẽ làm cho một số công ty khai thác lớn có lợi thế cạnh tranh so với những nhà khai thác nhỏ hơn, cho dù có các máy đào ASIC hay không. Theo Daian, trong dài hạn, điều này cũng sẽ dẫn tới tính tập trung về tài nguyên mà những đồng tiền chống ASIC ban đầu được thiết kế để tránh điều đó.

Tương lai của máy đào ASIC

Spagni và các nhà phát triển Monero đang có dự định về một đợt chia tách (hard fork) đối với Monero, để làm cho các chip ASIC của Bitmain không sử dụng được trên mạng lưới này. Sharman cho biết, nếu điều này xảy ra, Bitmain vẫn xuất xưởng các máy đào ASIC để được sử dụng cho các đồng tiền khác sử dụng thuật toán CryptoNight. (Chỉ có một số lượng ít các đồng tiền nhỏ sử dụng thuật toán PoW này, ví dụ Electroneum).

Ethereum đang đưa ra cách tiếp cận. Trong buổi họp giữa các nhà phát triển Ethereum vào ngày 6 tháng Tư vừa qua, một trong những mục của chương trình thảo luận là có thực hiện một cuộc hard fork để làm các máy đào ASIC Ethereum của Bitmain trở nên vô dụng hay không.

Các nhà phát triển Ethereum cũng nhấn mạnh trong cuộc họp này rằng, có thể sẽ đáng giá hơn khi họ dành thời gian và công sức để tập trung vào việc chuyển đổi mạng lưới từ Proof-of-Work (Bằng chứng công việc) sang Proof-of-Stake (Bằng chứng về cổ phần), sẽ có nghĩa là không còn hoạt động đào tiền nào trên mạng lưới nữa. Thay đổi này là một phần trong lộ trình phát triển của Ethereum trong nhiều năm nay, và khi nó xảy ra, nó cũng là cách hiệu quả nhất để ngăn cản các máy đào ASIC.

Tuy nhiên, vấn đề là khung thời gian cho việc chuyển đổi sang Proof-of-Stake vẫn chưa chắc chắn, cho dù các nhà phát triển Ethereum đều thấy nó đang xảy ra trong tương lai gần.

Khi điều đó xảy ra, nếu Bitmain hay bất kỳ công ty nào khác giành quyền kiểm soát phần lớn mạng lưới Ethereum và sử dụng nó cho một cuộc tấn công, các nhà phát triển Ethereum có thể dùng phần còn lại của giao thức phát triển và triển khai một thuật toán mới để bảo vệ mạng lưới như một biện pháp rào cản cuối cùng.